|
|
 
|
|
Kronen en
bruggen tandheelkunde |
|
|
|
|
|
Wat is
een kroon? |
|
| Kronen
en bruggen zijn bedoeld als duurzame vervangingen voor tanden of kiezen.
Ze benaderen zoveel mogelijk de oorspronkelijke vorm en functie van tanden
en kiezen. Een behandeling voor een kroon of een brug is ingewikkelder dan
voor een gewone vulling. U zult dan ook enkele keren bij uw tandarts
moeten terugkomen. U vindt hier een antwoord op allerlei vragen, zoals
bijvoorbeeld: wat is een kroon? wat is een brug? waarom wordt een kroon of een brug gemaakt? hoe worden kronen en bruggen gemaakt? wat zijn de kosten? Wat is een kroon?  Een kroon is een kapje van metaal en/of porselein dat precies past over een afgeslepen tand of kies. Het kapje zit op de tand of kies vastgelijmd. Door een kroon krijgt de tand of kies zijn oorspronkelijke vorm weer terug. Waarom wordt een kroon gemaakt? Er zijn verschillende redenen waarom u een kroon nodig kan hebben: 1 . Door tandbederf kan een groot deel van de tand of kies verloren zijn gegaan. Er is dan onvoldoende houvast voor een vulling. 2 . Het uiterlijk kan een reden zijn voor een kroon. Meestal gaat het daarbij om verkleurde en/of slecht gevormde tanden of kiezen die voor in de mond staan. 3 . Tenslotte kan een kroon uitkomst bieden wanneer door een ongeluk een tand of kies is afgebroken. Wat is een brug? Een brug wordt gemaakt ter vervanging van een of meer ontbrekende tanden en/of kiezen. Een brug zit vast aan twee of meer pijlers. Dit zijn de afgeslepen tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte van de ontbrekende tand of kies. Een brug bestaat uit twee of meer kronen, die op de pijlers passen en een brugtussendeel, ook wel "dummy" genoemd. Deze bestaat uit één of meer kunsttanden en/of kiezen die op de plaats van de open ruimte komen. Waarom kunt u een brug nodig hebben? Er zijn verschillende redenen waarom u een brug nodig kunt hebben: 1. Om beter te kunnen kauwen 2. Verbetering van het uiterlijk 3. Om te voorkomen dat tanden en kiezen scheef gaan staan en/of gaan uitgroeien Als tanden of kiezen ontbreken, dan kunnen de tanden of kiezen van de andere kaak in richting van de open ruimte uitgroeien. Ook kunnen de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte naast elkaar toe gaan groeien, waardoor ze scheef gaan staan. Welke soorten bruggen zijn er? Er zijn drie soorten bruggen: · Gewone brug Bij een gewone brug bevinden zich aan weerszijden van de open ruimte pijlers. · Vrij-eindigende brug Bij een vrij-eindigende brug bevinden de pijlers zich aan één zijde van de ontbrekende tand of kies. · Etsbrug Voor een etsbrug hoeft er nauwelijks iets van de gave tanden te worden afgeslepen. Een etsbrug is aan te bevelen wanneer de tanden of kiezen aan weerszijden van de open ruimte nog goed zijn. De etsbrug wordt vooral gebruikt ter vervanging van twee tanden. De brug wordt door middel van twee metalen bevestigingsplaatjes met een speciale lijm aan de binnenzijde tegen de tanden geplakt. Na het vastlijmen van de brug zijn de bevestigingsplaatjes niet zichtbaar. Een etsbrug kan ook functioneren als een tijdelijke voorziening, bijvoorbeeld als het de bedoeling is om later implantaten aan te brengen. Een groot voordeel van een etsbrug is dat hij altijd, zonder schade aan te richten, kan worden verwijderd. Van welk materiaal zijn kronen en bruggen gemaakt? Voor kronen en bruggen worden de volgende materialen gebruikt. Porselein Dit materiaal is tandkleurig en ziet er zeer natuurgetrouw uit. Porselein wordt vooral bij kronen op de tanden gebruikt. Deze worden dan jacketkronen genoemd. Zij worden tegenwoordig bijna niet meer gemaakt omdat ze nogal kwetsbaar zijn. Metaal Vaak wordt metaal bij kronen en bruggen gebruikt. Voordeel van dit materiaal is, dat het zeer sterk en slijtvast is. Er wordt meestal een goud- of zilverkleurige goudlegering gebruikt. Vanwege de kleur wordt metaal alleen achter in de mond gebruikt. Metaal-porselein Hierbij vormt het metaal de basis voor de kroon of brug. Omwille van het uiterlijk zit over (een gedeelte van) het metaal een buitenlaag van tandkleurig porselein. Waaruit bestaat een behandeling voor een kroon of brug? De behandeling voor een kroon of brug verloopt in een aantal stappen. Hiervoor zult u tenminste twee keer bij uw tandarts, terug moeten komen. Zonodig wordt plaatselijk een verdoving gegeven. Een kroon of een brug wordt niet direct in uw mond gemaakt maar in een tandtechnisch laboratorium. Hiervoor is ongeveer een week tijd nodig. De behandeling in stappen: Afslijpen van de tand of kies Allereerst wordt een deel van de tand of kies afgeslepen, totdat er genoeg ruimte is om een kroon of brug te maken. Afdruk maken Vervolgens wordt van de hele kaak of het gedeelte waarin zich de afgeslepen kies bevindt, een afdruk gemaakt. Daarvoor brengt de tandarts een afdruklepel met een rubberachtige massa in uw mond. In de afdruk die zo ontstaat, wordt later in een tandtechnisch laboratorium gips gegoten. Zo ontstaat een gipsmodel waarop uw kroon of brug wordt gemaakt. Beetregistratie Vervolgens voert de tandarts een zogenaamde 'beetregistratie' uit. Hiermee wordt bepaald hoe de tanden van de onder- en bovenkaak op elkaar passen. Dit is nodig om te weten hoe hoog de kroon of de brug moet worden gemaakt. Hiervoor gebruikt de tandarts een plaatje was of soortgelijk materiaal. Voor de beetregistratie wordt ook een afdruk van de tanden en kiezen in de andere kaak gemaakt. Kleur bepalen van de kroon of brug Als de kroon of brug voor in de mond staat, heeft deze meestal een tandkleurige buitenlaag. Voor het bepalen van de kleur moet rustig de tijd worden genomen. Uw tandarts kan u hierin adviseren. Uiteindelijk beslist u samen met de tandarts of tandprotheticus over de kleur die uw kroon of brug moet hebben Vastzetten van de kroon of brug Bij laatste afspraak wordt de kroon of brug gepast en in de mond vastgezet. Aan de binnenzijde van de kroon of brug wordt een snelhardend cement aangebracht. De kroon of brug wordt vervolgens op zijn plaats geschoven en stevig aangedrukt. 0pbouw Als een tand of kies onvoldoende houvast biedt voor een kroon of een brug, moet er eerst een zogenaamde opbouw worden gemaakt. Deze wordt met een kleine pin in het wortelkanaal vastgelijmd. Over deze opbouw kan vervolgens de kroon of brug worden geplaatst. Het onderhoud van uw kroon of brug De dagelijkse mondhygiëne is bij kronen en bruggen belangrijk. Vooral het tandvlees rondom de kroon of de brug moet goed worden schoongehouden. Een kwetsbare plek is de rand van de kroon of brug. Daar kan gemakkelijk tandplak blijven zitten. Deze plak is de oorzaak van gaatjes in de tand of kies langs de rand van uw kroon of brug en van bloedend tandvlees. Dit kunt u voorkomen door de plak langs de rand met een tandenborstel zorgvuldig weg te poetsen en gebruik te maken van bijvoorbeeld tandestokers, ragertjes en/of floss draad. Uw tandarts of mondhygiënist kan u daarbij adviseren Vragen en antwoorden Hoe lang gaat een kroon of een brug mee? De moderne materialen zijn zo duurzaam dat een kroon of een brug zeker meer dan tien tot vijftien jaar mee kan gaan. Voor een belangrijk deel heeft u dit zelf in de hand, door veel aandacht te schenken aan de mondhygiëne. Maar door een ongelukje kan het natuurlijk gebeuren dat een kroon of een brug al voortijdig wordt beschadigd Krijg ik last van napijn? in het begin kan de tand of kies die een kroon of een brug heeft gekregen soms gevoelig zijn. Dit is meestal tijdelijk. Als de gevoeligheid aanhoudt of heviger wordt, raadpleeg dan uw tandarts. Wat kost een kroon? De kosten van een kroon hangen of van de soort kroon die u krijgt en het materiaal dat is gebruikt. In het algemeen varieert bedrag tussen f 800,- en f 1100,-. Hierbij zijn de kosten van het tandtechnisch laboratorium inbegrepen. Indien ook nog een opbouw moet worden gemaakt, dan komt hier nog zo'n f 300,- bij. Uw tandarts kan de kosten vooraf begroten. Wat kost een brug? De kosten hangen af van de soort brug en het aantal tanden en kiezen dat moet worden vervangen. Een brug die één tand of kies vervangt (een zogenaamde driedelige brug) kost tussen f 2400,- en f 2700,- (zonder opbouw). Een etsbrug is aanzienlijk goedkoper: ongeveer f 600,- tot f 900,-. Uw tandarts kan ook hiervan de kosten vooraf begroten. Worden kronen en bruggen door de verzekering vergoed De vergoedingen variëren per verzekering. U kunt in de polis van uw ziektekosten- verzekering of ziekenfonds lezen op welke vergoedingen u recht heeft. Verder nog vragen Heeft u na het lezen van dit document nog vragen, dan kunt u hiervoor gerust bij de tandarts terecht. |
|
| Brochure;
met dank aan het Ivoren Kruis Foto's; met dank aan Eric van Rootselaar, bNO (Retranchement, tel 011-7392535) |
|
