2^de KLEZMER - FESTIVAL

Theater Landgraaf

Op zaterdag 16 januari 1999 vond in het Theater Landgraaf het 2^de Klezmer-Festival plaats, georganiseerd door Theater Landgraaf in samenwerking met Stichting Wereldmuziek in Limburg.

Klezmer is de benaming voor de - ook in Nederland steeds populairder wordende - traditionele muziek van joden uit Oost-Europa, met name Roemenië, Hongarije, Moldavië, Rusland, Polen en de Oekraïne.

Deze muziek werd door joodse emigranten rond het begin van de 20e eeuw meegenomen naar Amerika en onderging daar o.a. invloeden van de jazz.

Gedurende de laatste duizend jaar heeft de Jiddische volksmuziek een kleurrijke impressie gegeven aan het Joodse leven in Oost-Europa.

De muziek ontstond spontaan op straat, in werkplaatsen, thuis en op feesten. Het gaat over het leven van alledag, over de Sjabbat (rustdag), geluk en verdriet, realiteit en dromen. De laatste jaren mag instrumentale jiddische muziek, nu vaak Klezmermuziek genoemd, zich in een steeds groter wordende belangstelling verheugen. Het woord klezmer komt van de Hebreeuwse woorden klee (instrument) en zemer (lied). Samengevoegd betekent dit: instrument van het lied.

Alleen muziek bezit, meer dan taal, de kracht om de ziel te raken, om mensen in vervoering te brengen of troost te bieden. Klezmer is niet alleen een muzieksoort of muziekstijl, maar omvat een hele eigen gedachten- en leefwereld.

Tijdens Klezmerconcerten wordt elke keer opnieuw duidelijk dat Klezmer méér is dan alleen joodse bruilofts-muziek en dat m.n. veel 'gojim' (niet-joden) hier naar toe komen. Je hoeft niet persé Joods te zijn om je door deze muziek te laten meeslepen. En nu is er wederom in Landgraaf een mogelijkheid met deze muziek kennis te maken of om er weer van te genieten.

Tijdens de avond zal Sarah voor koosjere hapjes zorgen en is er tevens een stand met een ruime collectie Cd's, boeken en bladmuziek aanwezig. Tot slot zorgt Elly Schoffelen voor zelf ontworpen wanddoeken in klezmer-stijl.

Wij zijn blij u het volgende top-programma te mogen aanbieden met drie groepen die allen recent op het Internationaal Joods Muziekfestival (onderdeel van Jewisch Music Festivals of Europe) hebben gestaan.

A Libe Dit duo bestaande uit Betty Visser (accordeon) en Paul Kusters (zang) brengt Jiddische liederen op traditionele wijze en in een romantische sfeer. A Libe speelt vanuit het hart en probeert de (melancholieke) tonen en teksten op pakkende wijze voor het voetlicht te brengen. De liederen gaan over universele thema's als lijden, verlangen, liefde en verzet. Maar ook ontbreekt de typische Jiddische humor niet.

A Libe weet als geen ander weer te geven hoe muziek spontaan kan ontstaat. Deze verrassende opwarmer zal u kennis laten maken met een liefde (A Libe) voor het Jiddische lied.

Mazzeltov Mazzeltov treedt in de muzikale voetsporen van de joodse traditionele muziek en bewandelt daarbij zowel oude als nieuwe wegen. Zowel de Oost-Europese, joodse bruiloftsmuziek als de liedcultuur uit het Amerikaanse, jiddisje theater vormen belangrijke bronnen voor de eigen muzikale mix van Mazzeltov. klanken uit de Oude en Nieuwe Wereld worden nieuw leven ingeblazen, gestreken, gezongen en geplukt.

Hun nieuwe CD heet Misjmasj wat letterlijk vertaald 'ratjetoe' betekent.

Misjmasj geldt niet alleen voor de muziek, maar ook voor de bandleden van Mazzeltov zelf; een lekker zootje ongeregeld. Het zijn zes eigenzinnige en veelkleurige muzikanten - met achtergronden in zowel klassieke als volksmuziek, jazz, metal en funk. Een band die voor prettig-chaotische taferelen zorgt tijdens haar optredens. Dat moet u eens van dichtbij meemaken!

Mazzeltov is:

Talitha Nawijn	zang en percussie
Marieke Ladrak	contrabas
Edith Mathot	viool
Geert Leurink	gitaar
Gottfrid van Eck	klarinet
Harm van den Berg	accordeon

The KlezMiracles Door de openhartige en spontane wijze waarop The KlezMiracles het publiek kennis laat maken met de Klezmermuziek, hebben deze muzikanten sinds 1992 een eigen plaats verworven binnen de Joodse muziekwereld. In het voetspoor van de oude muzikanten spelen The KlezMiracles Jiddische dans- en luistermuziek zoals de Bulgar, Chosidl, Hora, Sher en Terkish. Muzikale invloeden van verscheidende landen en culturen zijn hierin terug te vinden, waarbij u meegevoerd zal worden naar tijden van weleer.

Vijf enthousiaste muzikanten vormen de KlezMiracles:

Robert Duizend	viool
Jan Hein van Huizen	slagwerk
Mischa Kool	bas
Hans Schnabel	piano
Rogier Wolf	klarinet

Verslag
Met een muzikale ontvangst van Berbel Ehlert (viool) van Circo Di Sento met accordeon-begeleiding werd men meteen in Klezmerstemming gebracht bij het betreden van het sfeervolle Theater Landgraaf. De Jiddische doeken van Elly Schoffelen, de hapjes van Sarah (fallafel, kuobe en couscous) en de CD’s en bladmuziek van A Libe maakten het geheel compleet.

A libe mocht de spits afbijten. Met hun eerlijke en spontane wijze van spelen en zingen wisten zij het publiek te betoveren. Met de (soms komische) uitleg kon men de geschiedenis van de klezmermuziek volgen. Een leerrijk en enerverend optreden van slechts 2 gedreven muzikanten, om in te lijsten.

De tweede groep die optrad was Mazzeltov. Een groep die zeer serieus met hun muziek bezig is. Ze lieten afwisselend instrumentale en liedjes met zang horen (Misjmasj). Vrij rustige muziek die niet minder indruk maakte op het publiek. Wel stonden ze vrij statisch op het podium, alleen aan het einde van hun optreden leken ze een beetje los te komen. De vervangende zangeres deed het overigens prima. De melodieën uit de Amerikaanse Jiddische theaters en musicals werden natuurlijk meegezongen door het publiek.

Als afsluiter mochten de KlezMiracles het podium betreden. Deze groep met piano en drum brachten ook afwisselend repertoire met feestnummers maar zeker ook rustige nummers. Ze dwongen veel respect van het publiek af. De gangmakers Robert Duizend op viool en Rogier Wolf op klarinet wisten met het publiek te spelen door ook eens van de bühne af te komen en door het publiek te lopen. Een zeer muzikale groep die met lol en gemak speelde.

Al met al een festival met een meer “concertgehalte” tegen het “feestgehalte” van vorig jaar. Mede hierdoor en omdat het echte onversterkte muziek was, werd er nogal geklaagd over wat rumoerige gasten achter in het theater. Echter heeft iedereen een andere definitie van een leuk avondje uit. Het theater is daarom ook geen concertzaal maar meer een theatercafé. De muzikanten maakten zich er niet druk over.

René Vek
Niet mee eens? Laat het mij horen. Ik plaats andere meningen graag op deze pagina erbij.